Planowane podniesienie liczy planet układu słonecznego do dwunastu.
Kategoria: Nauka, technika i odkrycia
Tłumaczenie: Ariel
Źródło: BBC News
<p>Liczba planet krążących wokół Słońca może wzrosnąć z dziewięciu na dwanaście – z kolejnymi w drodze – jeśli eksperci zaaprobują wprowadzenie radykalnie nowej wizji naszego układu słonecznego.
<p>Adnotacje debatujących w Pradze astronomów wymagałyby zmiany treści obecnie obowiązujących podręczników w szkołach I na uczelniach wyższych.
<p>Propozycja uznaje osiem planet klasycznych, trzy planety wychodzące z nowej kategorii określonej po angielsku jako “plutons” (brak obowiązującej nazwy w języku polskim) i największą asteroidę – Ceres. Pluton pozostaje planetą, ale ustanawia podstawę dla nowej kategorii określonej jako “pluton category”.
<p>Plan ten został uformowany przez Międzynarodową Unię Astronomiczną (International Astronomical Union - IAU), a celem jego miała być ostateczna odpowiedź na pytanie co można, a czego nie można uznać jako planetę. 2500 astronomów zebranych na Zgromadzeniu ogólnym IAU w Pradze, głosowało będzie nad planem w przyszły czwartek.
<p>Nowa era
<p>“Pierwszy raz od 75 lat, będziemy mieli możliwość odkryć nowe planety w naszym układzie słonecznym. To fascynująca perspektywa,” powiedział Richard Biczel, członek komitetu definiowania planet należącego do IUA, który to komitet zebrał propozycje w całość.
<p>Dr Andrew Coates z umiejscowionego w Dorking labolatorium “ Mullard Space Science Laboratory” powiedział, że plan ten stanowi “dobry kompromis” Tłumaczył on: “Plan utrzymuje ideę ośmiu klasycznych planet, gdzie Pluton będzie mógł zachować swoje obecne miano. Ale zezwala on na dopuszczenie innych obiektów, co mam nadzieję uczyni życie bardziej interesującym”.
<p>Eksperci byli podzieleni nad tym czy Pluton - znacząco oddalony i zdecydowanie mniejszy od ośmiu pozostałych planet Układu Słonecznego – zasługuje na tytuł planety.
<p>Od wczesnych lat dziewięćdziesiątych dwudziestego wieku, astronomowie znaleźli kilka innych obiektów o rozmiarach porównywalnych do rozmiarów Plutona w zewnętrznym regionie Układu Słonecznego, nazwanym Pasem Kuipera.
<p>Niektórzy z astronomów wierzą, że Pluton należy do do populacji “lodowych karłów”, nie zaś do obiektów, które określamy mianem planet. Zmiany można było raz zatwierdzić dla Plutona, na poczet jego rozmiarów. Z wynoszącą 2,360 km średnicą, Pluton jest znacząco mniejszy od innych planet, ale do niedawna był ciągle największym znanym obiektem w Pasie Kuipera. Sytuacja zmieniła się wraz z odkryciem przez profesora Mike Brown’a i jego kolegów z California Institute of Technology (Caltech) obiektu obecnie znanego jako 2003 UB313. Po zmierzeniu go przy pomocy kosmicznego teleskopu Hubala, okazało się, iż ma on około 3000 km średnicy, a tym samym jest większy od dziewiątej planety.
<p>Dokoptowane?
<p>Rezolucja IAU wprowadza podział na osiem “klasycznych” planet – Merkurego, Wenus, Ziemię, Marsa, Jowisza, Saturna, Urana i Neptuna, następnie trzy planety rodzaju „pluton” – Plutona, Charona, UB313 oraz asteroidę Ceres.
<p>Obecnie Charon opisywany jest jako księżyc Plutona, ale z powodów jego rozmiarów, część ekspertów rozważa uznanie go za bliźniaczą planetę.
<p>Profesor Owen Gingerich, przewodniczący komitetu definiowania planet, powiedział: “Czujemy, że degradujemy Plutona, ściągając go z listy klasycznych planet. Ale jednocześnie promujemy go poprzez uczynienie go prototypem dla nowej kategorii „category of plutons””.
<p>Dr Coates komentuje: “Coś trzeba było zrobić z definicją. Istotnie zmienia to w pewien sposób książkowe teksty, ale jednocześnie ukazuje jak zmienną jest przestrzeń naszych badań”
“Niespodzianką jest Ceres, ponieważ większość ludzi myśli o niej jako o asteroidzie.”
Ceres stanowi największy obiekt w pasie asteroid pomiędzy Marsem a Jowiszem i tak jak planeta ma kulisty kształt.
<p>[b]Szukając poparcia…<p>Podstawą dla wprowadzenia zmian jest nowa naukowa definicja planety, określająca grawitację jako czynnik decydujący.
<p>Zgodnie z tą definicją, muszą zostać spełnione dwa warunki, aby uznać obiekt zjako planetę:
1. Obiekt musi znajdować się na orbicie wokół gwiazdy, sam nie mogąc być gwiazdą.
2. Musi posiadać wystarczającą masę, aby jego własna grawitacja spowodowała powstanie bliskiego kuli kształtu
<p>Będąc przekonanym, iż rezolucja zostanie zatwierdzona, professor Gingerich powiedział w wywiadzie dla portalu internetowego BBC News: „ To będzie bardzo niewygodna sytuacja, jeśli jej nie zaakceptują”
“Podczas niedzielnego popołudnia, przedstawiliśmy ją osobom zarządu i przyznali oni jednomyślnie iż będą przygotowani do jej poparcia. Stanowi to dobry przekrój środowiska astronomów. Zdaję sobie sprawę, że temat będzie kontrowersyjny dla niezgadzających się z niektórymi rozwiązaniami, jednakże mam nadzieję, iż projekt otrzyma druzgocące poparcie.”
<p>Jest prawdopodobnym, iż przyszłości zostanie odnotowanych jeszcze więcej planet. IAU posiada listę co najmniej tuzina innych potencjalnych kandydatów, mogących zostać planetami, kiedy tylko będzie wiadomo coś więcej na temat ich rozmiarów i ich orbit.
<p>Zaliczają się do nich odległe obiekty takie jak: Sedna, Orcus, Quaoar oraz 2003 EL61 jak również asteroidy Vesta, Pallas i Hygiea.
<p>IAU spędziła dwa debatując, wewnątrz członków organizacji, nad materią problemu. Zaś siedmioosobowy komitet został ustanowiony w celu przeanalizowania odkryć i stworzenia spójnego projektu zmian.
<p>Organizacja jest odpowiedzialna za nazwanie planet i księżyców od 1919 roku.
<P>Autor: Paul Rincon, reporter naukowy BBC