Legendarne Humanoidy 3.
Orkowie i Gobliny, Zmienione przez świat Fantasy
Słowo z łaciny oznaczające demona lub istotę ze świata podziemnego. Zostało użyte przez Tolkiena w jego cyklu fantasy o Śródziemiu, jako nazwa rasy stworzeń używanych często jako wojsko przez siły zła. Tradycyjnie, Ork to słowo użyte by odnieść się do różnych, nieustępliwych i wojowniczych człekopodobnych istot żywych w różnych sceneriach tradycji ludowej. Ork jest demonem Tyrolskiej części alpejskiego folkloru. Zamieszkuje góry, Almen, głównie w jaskiniach lub wyrwach. Ostrzegają szlachetnych myśliwych albo mogą być brutalne i zabijają bydło. Jako karzeł, Ork był dobrze wychowanym skarbnikiem albo duchem domu mieszkającym w domowych piwnicach. Spełniały również rolę obrońcy flory i fauny.
Słowa zapożyczone lub związane z Włochami Orco są dość powszechne w krajach śródziemnomorskich, oprócz włoskich dialektów uerco, huerco, huorco jest również hiszpański güercu. Orcus w mitologii rzymskiej, było innym imieniem Plutona, Hadesa (lub Dis Pater), boga świata zmarłych. Orcus zdaje się oznaczać jego ciemną, karzącą stronę, boga torturującego złoczyńców po ich śmierci. Istnieje też humorystyczna teoria, że "ork" to onomatopeja – i że taki właśnie dźwięk wydają orkowie. W staroangielskim wyraz "orc" (w Beowulfie "orcneas") oznaczał fantastyczną istotę identyczną z francuskim "ogre".
Orki są jak zniekształconymi androidami często przedstawionymi, które są brutalne i podżegają do wojny. Jednakże, przedstawiane są jako dumna i waleczna rasa z mocnym honorem. Bywają fizycznie silniejsze albo słabsze niż ludzie, ale zawsze jest ich mnóstwo. Zazwyczaj Orki używają szamanistycznych czarów w odróżnieniu od kilku innych ras takich jak Elfy. Jednakże, ich spryt i zręczność jest udoskonalona do maksymalnej mocy i wydajności. Z postury byli niscy, krępi, mieli długie kły i skośne oczy. Pożywiali się krwią i mięsem zwierząt, ludzi, a nawet swych braci. Wszyscy (poza Uruk-hai) nie lubili Słońca, które ich osłabiało. Orki były podzielone na wiele szczepów np. orków z Isengardu, z Minas Morgul, czy wcześniej wspomniani Uruk-hai. Poszczególne szczepy prędzej skore były do wzajemnych utarczek niż do współpracy. Porozumiewali się bardzo prymitywnymi językami. Większość słów pochodziła z Czarnej Mowy. Między szczepami używano zmodyfikowanej wersji westronu (Wspólnej Mowy). Ci, którzy umieli pisać (bardzo mała grupa) posługiwali się cirthem. Byli bardzo uzdolnieni w kuciu broni i kopaniu tuneli. Używali zresztą wielu rodzajów: mieczy, włóczni, łuków, noży.
Typy orków z powieści Tolkiena
W pismach Tolkiena, orkowie mają ludzką postać, o różnej wielkości z reguły mniejszej od mężczyzn. Ale zawsze są brzydkie, brudne i słyną z zamiłowania do ludzkiego mięsa. Posiadają wielkie kły i brzydką cerę, a niektóre mają ciemną skórę, jakby spaloną. Opis ten lekko odbiega od pierwotnych legend. Ślady po tych 'pierwszych' orkach zostały głównie wyparte przez opowiadania Tolkiena, które jak wiemy bardzo dobrze się przyjęły i zrewolucjonizowały świat filmów czy gier. Opowieści praktycznie już nie ma, częściej słyszy się o małych wrednych krewnych orków czyli o goblinach.
Istnieje niewiele różnic między Orkami, a Goblinami. Gobliny są mniejszym rodzajem orków, które mieszkają w jaskiniach. Są równie brzydkie i są przedstawiane jako istota zła lub jedynie złośliwa, zazwyczaj pokraczna i groteskowa. Widzą w całkowitej ciemności, którą mogą skalować ściany, pomaga im to przetrwać. Zasadniczo Gobliny są wojownicze, chociaż są mniej groźniejsze od orków. Orki samej wysokości mają czasem i prawie 6 metrów. Uruk Hai jesteś zaawansowaną rasą orków (ewentualnie hybrydą Orków i Ludzi) i są odporne na światło słoneczne. Tak czy owak w wielu legendach gobliny są raczej akrobatami wywijającymi fikołki, którzy dokuczają ludziom i robią im różne psikusy. Nie jest powiedziane, że nie są one przybyszami z innego wymiaru, jak najdalej chciałbym odbiec od tematu UFO, bo temat humanoidalnych by nam się względnie poszerzył. Nie mniej jednak wielkogłowe stworzenia o wielkich uszach, cienkich kończynach i wyłupiastych oczach wydają się bardzo podobne do niektórych przedstawicieli obcych ras rodem nie z tego świat. Gdzie jednak kończy się podobieństwo, a zaczyna tożsamość? W dzisiejszych czasach krasnale, elfy (o których mam nadzieję coś napisać) czy wróżki (przypomnę mój temat, choć to akurat był fake Wróżki z Cottingley) widuje się już znacznie rzadziej niż w minionych wiekach, znacznie częściej mówi się o spotkaniach z ufoludkami (nie żebym nie wierzył w poza ziemską cywilizację). Całkiem możliwe, że gobliny żyją także w równoległym świecie do naszego, ale nie chętnie odwiedzają nasz świat.
Wróćmy jednak do głównego tematu czyli do Orków. Opisywane jako złe stworzenia, choć miały wcześniej odniesienia pierwotnie zawarte od kobiety. Słowo Orc naprawdę może być zainspirowane słowem staroangielskiego poematu - Beowulf. Orcneas jest określany jako "zły duch zmarłych" i jest opisane w dalszej części pochodzące z "praktyki nekromancji, przez które złe duchy były wskrzeszane poprzez zwłoki oraz wnętrzności i powracały ze świata umarłych". Tak więc ciężko stwierdzić jakiej płci mogli byc orkowie. Aktualnie przedstawiani są jako wojowniczy mężczyźni.
Nie jestem niestety fanem opowiadań Tolkiena i nic do takich opowiadań nie mam dopóty, dopóki nie wypierają częściowo zakorzenionych legend. Jednak wolę poczytać czasem lekko niezrozumiałych historyjek o jakichś pokrakach, które zamieszkiwały bądź wciąż zamieszkują nasz świat. Tylko gdzie teraz można poczytać o orkach czy goblinach unikając wyimaginowanych obrazów z 'Władcy pierścieni'? Chyba tylko Beowulf mi pozostał.
Tłumaczenie i opracowanie: Dżekson
Dla: www.paranormalne.pl
Źródła:
Tolkien, J.R.R. - Christopher Tolkien, ed., Morgoth's Ring
Tolkien, J.R.R. - Christopher Tolkien, ed., The War of the Jewels
http://www.patriotre...races/orcs.html
http://www.orcs.ca/
http://en.wikipedia.org/wiki/Orc
http://en.wikipedia.org/wiki/Goblin
http://forum.barrowd...isplay.php?f=31
British Goblins: Welsh Folk-lore, Fairy Mythology, Legends and Traditions by Wirt Sikes
Użytkownik dżekson edytował ten post 22.10.2010 - 14:51
