Tabliczka Ouija z 1891 roku - jeden z najwcześniejszych egzemplarzy
Jeśli kiedykolwiek natknąłeś się na tabliczkę Ouija, musiało Cię zastanowić, "Co to oznacza?".
Ta gra tabliczkowa, która wykorzystuje ruchy ludzkich rąk po małym przyrządzie w celu odebrania "przekazu z zaświatów", wciąż jest popularną zabawką. Jej historia jest jednak mniej znana, poprosiłem więc kogoś aby pomógł mi zrozumieć rozwarstwione znaczenia Ouija - tą osobą był Robert Murch, który szczyci się mianem eksperta Ouija. Jako przewodniczący The Talking Board Historical Society (Towarzystwo Historyczne ds. Rozmawiającej Tabliczki), pracował w 2014 roku jako konsultant przy filmie "Ouija", a niedawno realizował swoją pasję w trakcie pierwszego OuijaCon.
Okazuje się, że prawdziwe znaczenie "Ouija" jest równie elastyczne i zarazem tajemnicze, jak sama gra.
Typowy seans spirytystyczny z początku XX wieku. Fotografia z 1900 roku
Ouija była pochodną rzeczywistego ruchu spirytualistycznego
W drugiej połowie XIX wieku powstał prawdziwy ruch spirytualistyczny. Gdy Amerykanie zmagali się z przemianami w kraju, życiem u początku wojny secesyjnej i innymi drastycznymi zmianami, niektórzy poszukiwali odpowiedzi w spirytualnej - ale nie tradycyjnie religijnej - rzeczywistości.
Jak pisze David Nartonis w swojej pracy poświęconej historii powstania ruchu spirytualistycznego, był on znaczący począwszy od lat 60-tych XIX wieku. Poprzez wykłady, seanse i inne działania, w których ludzie próbowali rozmawiać ze zmarłymi, spirytualizm stał się istotną siłą kulturową. Przykładowo, w roku 1868 na łamach czasopisma The Spiritual Telegraph można było przeczytać co najmniej 150 ogłoszeń o wykładach o tematyce spirytualistycznej. Ta fanaberia doprowadziła do powstania wielu unikalnych możliwości biznesowych.
Jednym z poprzedników tabliczki Ouija była taka oto deseczka, wykorzystująca ołówek do zapisywania domniemanych przekazów od duchów. Ilustracja z 1880 roku
Ouija była tylko jedną z wielu gadających tabliczek tamtych czasów
"Gadające tabliczki istniały już na wiele lat przed Ouija", mówi Murch. Przed 1886 rokiem jedne tabliczki bardziej przypominały Ouija, inne - wcale. Według Murcha, wczesne wersje zawierały wiele różnych sposobów na odbieranie wiadomości. Niektóre z nich wykorzystywały płyty ze znakami, na których naciskało się ręką na przyrząd, a nacisk kierował igłę na różne litery. Inni wróżbici przy odbieraniu przekazów polegali na stukających odgłosach dochodzących spod blatu stołu.
Niektóre z narzędzi używały nawet deseczki, zwane planchettes (tak się nazywa przyrząd, który trzyma się podczas używania tabliczki Ouija - mit mówi, że jego nazwa wzięła się od nazwiska francuskiego medium jest to jednak określenie małej tabliczki, które znane było już w średniowiecznej Francji). Niejednokrotnie te wczesne deseczki posiadały otwór, tak aby można było zapisać odpowiedź przy pomocy ołówka.
Kwestią dyskusyjną pozostaje, kto wynalazł tabliczkę Ouija z 1886 roku - niektórzy przypisują to stolarzowi o nazwisku E. C. Reiche, podczas gdy inni twierdzą że jej twórcą był Charles Kennard. Najczęściej sądzi się, że Reiche sprzedał swój wynalazek Kennardowi, nie jest to jednak w stu procentach pewne (Reiche twierdził później, że tabliczka została skradziona). "Zdaniem Kennarda", mówi Murch, "wpadł on na ten pomysł, siedząc w kuchni w swoim nowym domu". Kennard twierdził, że położył na stole deskę do chleba i trzymał nad nią filiżankę, w taki sam sposób w jaki trzyma się deseczkę nad tabliczką Ouija. Gdy obserwował ruchy swojej ręki, zdał sobie sprawę że odkrył sposób na uzyskanie dostępu do swojej podświadomości.
Choć wynalazca pozostaje nieznany, wiadomo że tabliczka Ouija - produkowana i sprzedawana przez Kennarda i jego współpracownika Elijah Bonda - oznaczała krok do przodu dla gadających tabliczek. Jej design - łuk składający się z liter, deseczka oraz napisy "Tak", "Nie" oraz "Do widzenia" - był unikalny.
Przykład użycia współczesnej tabliczki Ouija. Fotografia z 1972 roku
Wczesne historie o tabliczce pokazują jak zmieniło się znaczenie "Ouija"
Unikalna była również nazwa tabliczki, towarzyszył jej też mistyczny mit. Nazwę zaproponowała Helen Peters, szwagierka Elijah Bonda. Cieszyła się reputacją medium, więc 25 kwietnia 1890 roku odbyła w Baltimore sesję z tabliczką, z udziałem przedsiębiorców. Według listów i dzienników grupy, zapytano tabliczkę jak chce być nazywana. Tabliczka odpowiedziała "Ouija". Gdy zapytano co to oznacza, padła odpowiedź "Good luck" (powodzenie).
Czy nazwa Ouija wyszła od tabliczki? Źle odczytanego naszyjnika? A może z obydwu?
Istnieje jednak bardziej praktyczne - i sterowane przez rynek - wyjaśnienie nazwy Ouija. Po tym, gdy nazwa "Ouija" została "wysłana" do uczestników seansu tamtej kwietniowej nocy, Peters wyjawiła że nosiła naszyjnik, który - wedle jej słów - posiadał wygrawerowany napis "Ouija". "Jedna z teorii odnoszących się do naszyjnika", twierdzi Murch, "mówi o tym, że Helen Peters była szanowaną kobietą z wyższych warstw społecznych. Prawdopodobnie czytała historie autorstwa angielskiego pisarza nazwiskiem Ouida. Uważamy, że mogła nosić naszyjnik z napisem "Ouida", zaś w jej podświadomości zapisało się "Ouija"".
Istniało również pewne egzotyczne odwołanie do tej nazwy, która w zamierzeniu miała brzmieć jak wyjęta z egipskiego słownika. Gdy gra otrzymała patent w 1890 roku, była nazywana "Egipską Tabliczką Szczęścia". Egipt był modny w pewnych kręgach spirytualistycznych i performerskich (dla przykładu, w 1888 roku "Profesor Canaris, Czarownik z Północy" w jednym ze swoich pokazów wychwalał "egipską nekromancję").
Tak naprawdę nie wiadomo, czy Ouija stanowiła autentyczny wyraz poglądów spirytualistycznych, element egiptofilskich bzdur obliczony na zbicie kapitału na tych poglądach, czy też może mieszankę jednego i drugiego. W końcu jedna nazwa Ouija zyskała jeszcze szersze znaczenie.
Fotografia reklamowa, prezentująca Ouija jako zabawkowy hit. Zdjęcie z 1967 roku
Z narzędzia spirytualistów Ouija stała się zabawkowym przebojem
W roku 1901, po tym jak w wyniku transakcji produkcja Ouija przechodziła z rąk do rąk, przedsiębiorca William Fuld zabezpieczył sobie prawa do sprzedaży przebojowej tabliczki. Posiadał już patent na swoją własną gadającą tabliczkę, jednak to właśnie Ouija była pożądanym przez niego mainstreamowym hitem.
"William Fuld przejął tabliczkę", mówi Murch. "I zdał sobie sprawę z tego, że nie ma znaczenia jak ją nazwałeś, skoro ją kupiłeś".
"W latach dwudziestych XX wieku ludzie używali więcej slangu", mówi Murch, "i jeśli grałeś tą tabliczką, łidżowałeś". Tabliczki zostały zmodyfikowane aby to odzwierciedlać, a niektóre posiadają nawet adnotację: "Nawet jeśli nazywasz ją łi-dża lub łi-dżi, to wciąż oznacza dobrą zabawę". Tabliczka wciąż posiadała mistyczne piętno, od teraz jednak nie służyła już wyłącznie odbieraniu tajemniczych przekazów spirytualistycznych bądź iluzji zapomnianego egipskiego boga - była również grą do zabawy z rodziną i przyjaciółmi.
I takie też znaczenie Ouija utrwaliło się od tego czasu, szczególnie po sprzedaży przedsiębiorstwa Fulda - wraz z Ouija - spółce Parker Brothers w 1966 roku. W tym samym roku Ouija prześcignęła w wynikach sprzedaży grę Monopoly. Dziś tabliczka symbolizuje wszystko, począwszy od gry retro, skończywszy na strasznym filmie, który wziął od niej swój tytuł. I może tak powinno być. Ouija zawsze robiła to, co chcieliśmy, może więc uznajmy że "Ouija" posiada też takie znaczenie, jakie chcemy.
Phil Edwards, vox.com
Tłumaczenie i opracowanie: Ivellios
Źródło i fotografie: Paranormalium.pl
Użytkownik Legendarny. edytował ten post 30.07.2015 - 19:02
