Początki Masady sięgają czasów króla i arcykapłana Judei Aleksandra Jannaja (zm 76 r p.n.e.) z dynastii Hasmoneuszy. Jednak na dobre rozbudowa Masady rozpoczęła się w czasach znanego wszystkim Heroda Wielkiego. Herod schronił się na szczycie płaskowyżu uciekając przed Partami w 40 roku p.n.e.
Herod docenił nie tylko naturalną obronność miejsca, ale także wspaniały widok rozciągający się na zachodnie wybrzeże Morza Martwego. To na jego polecenie powstał tam kompleks obronno-pałacowy. W latach 37-31 p.n.e. wybudowano mury i wieże obronne, zbiorniki na wodę oraz magazyny żywności co umożliwiało długą obronę. Na terenie warowni wybudowano dwa pałace. Pałac Zachodni oraz Wielki Pałac Północny w których Herod wielki często przebywał.
Badania archeologiczne przeprowadzone w latach 1963-65 ujawniły dobrze zachowane malowidła i mozaiki, jedną z największych i najstarszych łazni w stylu rzymskim, łaznię rytualną (mykwa) oraz najstarszą synagogę z terenów Palestyny. Na terenie Masady archeolodzy odnalezli także liczne fragmenty papirusowych i pergaminowych zwojów biblijnych i tekstów apokryficznych.
Wydarzenia dzięki którym Masada przeszła do historii rozegrały się w latach 66-73 n.e. w czasie wojny żydowskiej. Powstanie ludności żydowskiej przeciw władzy rzymskiej w Judei wywołali zeloci. Zeloci byli radykalnym ugrupowaniem polityczno-religijnym, stawiającym sobie za cel walkę z okupantem i żydowskimi kolaborantami. Byli oni zdania, że poddanie się niewoli jest jednoznaczne z zaparciem się Boga a walka przyśpieszy przyjście mesjasza. Pierwsze powstanie z 6 roku n.e. które wybuchło w czasie spisu ludności Judei zostało stłumione przez Kwiryniusza namiestnika Syrii.
Z biegiem lat niezadowolenie ludności żydowskiej w Judei rosło a zeloci rośli w siłę. Nowe powstanie wybuchło po incydencie do jakiego doszło przed wejściem do synagogi w Cezarei. Grupa Greków składała ofiary z ptaków przed synagogą. Zbulwersowani tym świętokradczym czynem zeloci wszczęli zamieszki w mieście. Niepokoje rozniosły się szybko na cały kraj przeradzając się w powstanie a następnie regularną wojnę z Rzymem.
Powstanie rozpoczęło się dla Żydów pomyślnie, opanowali oni wiele miast i twierdz a wysłany z Syrii w celu stłumienia powstania XII legion został pokonany w bitwie w wąwozie Beth Horon i zmuszony do odwrotu, tracąc swój prestiżowy symbol złotego imperialnego orła oraz 6000 ludzi. Podrażnieni tą klęską Rzymianie wysłali do Judei w celu stłumienia powstania cztery legiony pod dowództwem konsula Tytusa Flawiusza. Żydzi wiedząc, że nie maja szans na zwycięstwo w otwarty boju na polu bitwy, zamknęli się w zajętych przez siebie miastach i twierdzach z których prowadzili wojnę partyzancką.
Fot: Powyżej współczesny widok na Masade, po prawej dobrze widoczna rampa wybudowana przez Rzymian
Wojna wkrótce przerodziła się w serię oblężeń po których przełamaniu dochodziło do masakr w których Żydzi ginęli tysiącami. Do najkrwawszych oblężeń doszło w Jotopata, na górze Gerazim w Samarii oraz Gamalii. W roku 70 n.e. 11 września padła Jerozolima. Miasto zostało spalone a trzecia Świątynia Jerozolimska wybudowana przez Heroda zburzona. W mieście według Tacyta zginąć miało 600tyś ludzi.
Jedną z oblężonych twierdz była właśnie Masada będąca jednym z trzech ostatnich punktów oporu zelotów po upadku Jerozolimy. W twierdzy broniło się około 1000 zelotów i tłum ludności cywilnej. Do oblężenia Rzymianie skierowali 5000 legionistów i tyle samo niewolników i jeńców wojennych używanych do ciężkich prac ziemnych, całością operacji dowodził namiestnik Judei Lucjusz Flawiusz Silwa.
Rzymianie rozpoczęli oblężenie od wybudowania otaczającego twierdzę muru, uniemożliwiającego ucieczkę oblężonych. Zagłodzenie oblężonych okazało się niemożliwe gdyż Żydzi mieli duże zapasy wody i żywności. Z tego powodu Rzymianie przystąpili do budowy gigantycznej rampy po której wtoczyli pod mur od strony zachodniej taran i wierzę oblężniczą. Rzymianom udało się zburzyć mur ale obrońcy wybudowali w tym miejscu drewnianą barykadę, którą Rzymianie próbowali spalić. Początkowo ze względu na wiatr mieli z tym problemy, jednak po zmianie kierunku wiatru barykada spłonęła a ostateczny szturm wyznaczony został na poranek dnia następnego.
Fot: Powyżej artystyczna wizja rampy wybudowanej przez Rzymian
Następnego dnia, ku swemu zaskoczeniu, Rzymianie wkroczyli do Masady bez oporu ze strony powstańców. Spodziewali się zaciekłej walki z obrońcami a zamiast tego po przeszukaniu twierdzy znalezli ponad 960 ciał martwych zelotów, kobiet i dzieci, którzy popełnili samobójstwo zdając sobie sprawę z beznadziejności sytuacji w której się znalezli. Ze zbiorowego morderstwa ocalało siedem osób, dwie kobiety i pięcioro dzieci.
Do desperackiego czynu namówił swych towarzyszy przywódca zelotów w twierdzy Eleazar ben Jair. Według relacji Flawiusza najpierw każdy mężczyzna zabił swoja żonę i dzieci, następnie spośród nich wylosowano dziesięciu którzy zabili pozostałych mężczyzn z tych dziesięciu wylosowano jednego który zabił pozostałych dziesięciu i na końcu sam popełnił samobójstwo.
Upadek Masady wyznaczył symboliczny koniec wojny żydowskiej. Cena jaką Żydzi zapłacili za bunt przeciw władzy Rzymian była ogromna. Rzymianie zrównali z ziemią 50 twierdz i 985 miast i wsi. Życie miało stracić według Flawiusza ponad milion Żydów. Liczba ta się wydaje mocno zawyżona zwłaszcza, że Tacyt i dużo póżniejszy Orozjusz podają liczbę zgładzonych na 600 tyś. Współczesny historyk Alexander Mittelstaedt szacuje ogólną liczbę ofiar stłumionego powstania na 80.000.
Los pokonanych Żydów był straszny. Przedstawicieli arystokratycznych rodów judzkich odesłano do Rzymu, dorosłych wysłano do kopalń egipskich a młodzież rozproszono po całym terytorium Rzymu gdzie ku uciesze widzów występowała w cyrkach walcząc z dzikimi zwierzętami, kobiety i dzieci sprzedane zostały w niewole. Cesarz Wespazjan uznał całą Judeę za swą prywatną własność i nakazał jej rozparcelowanie i sprzedaż. Dodatkowo podatek który Żydzi płacili w przeszłości na utrzymanie okazałej Świątyni Jerozolimskiej (pod której wrażeniem byli nawet Rzymianie) teraz mieli płacić na świątynię Jowisza Kapitolińskiego w Rzymie.
W twierdzy w następnych latach po powstaniu mieścił się posterunek rzymski. Następnie niedostępne miejsce zasiedlili mnisi bizantyjscy, których obecność gwałtownie zakończył w VII wieku najazd muzułmańskich koczowników, wyznawców religii "pokoju". Od tego momentu Masada pozostaje niezamieszkana.
Młody tworzący się po 1948 roku Izrael, walczący o przetrwanie na wielu frontach. Potrzebował mitów i symboli zagrzewających do walki i budujących dumę narodową. Jednym z tych symboli stała się Masada. Dla współczesnych Izraelczyków Masada jest symbolem heroicznej walki do końca w obliczu przeważających sił nieprzyjaciela oraz wyboru śmierci ponad zniewolenie. Na terenie starożytnej twierdzy młodzi izraelscy żołnierze wypowiadają słowa przysięgi "Masada nigdy więcej nie zostanie zdobyta".
Źródło (artykuł i fotografie): tojuzbylo.pl
http://tojuzbylo.pl/...wierdza-zelotow
Użytkownik Legendarny. edytował ten post 24.01.2016 - 19:26
