Symbole słowiańskie
Ręce Boga – rozbudowany symbol niepewnego pochodzenia, który znajduje się na popielnicy odnalezionej w miejscowości Biała (okolice Łodzi) w 1936 roku. Obecnie nie jest znana jej lokalizacja, gdyż zaginęła pod koniec II Wojny Światowej. Na popielnicy poza samym symbolem zwanym Ręce Boga znajdują się też inne grafiki. Same Ręce są natomiast formą równoramiennego krzyża, o belkach zakończonych belkami z pięcioma zębami (interpretowanych m.in. jako dłoń), natomiast pomiędzy belkami znajdują się cztery swastyki, dwie zagięte na końcach pojedynczo, a dwie podwójnie, obie pary ustawione naprzeciw siebie.
Jak już się rzekło jest to symbol niepewnego pochodzenia, gdyż w jego wypadku trudno ustalić jakiekolwiek fakty historyczne, większość opiera się jedynie na pewnych interpretacjach i domniemaniach. Problem budzi już sama rzadkość występowania symbolu, gdyż o ile same swastyki odnaleziono w różnych rejonach Słowiańszczyzny (i całego świata), o tyle tzw. Ręce Boga, przynajmniej w takiej formie, występują jedynie na wspomnianej popielnicy. Podobne symbole udało się odnaleźć jedynie w okolicach położonych na południowy wschód od gór Ural, a ich pochodzenie datowane jest na okres między 2100 a 1700r pne. Część badaczy w ogóle odrzuca możliwość słowiańskiego pochodzenia symbolu Rąk Boga przypisując go kulturze przeworskiej bądź Wandalom. Jak więc widać symbol ten jest pełen tajemnic i niepewności.
W tym miejscu pozwolę sobie jedynie na próbę interpretacji tego, co taki symbol mógł oznaczać w kulturze magicznej – nie będą to fakty i pewniki, ale raczej pokazanie pewnego sposobu myślenia i rozumienia otaczającej naszych przodków rzeczywistości.
O samej swastyce zostało już sporo napisane, więc temat ten pominiemy zaznaczając jedynie, że różnica pomiędzy swastykami przedstawionymi na popielnicy może symbolizować bóstwo solarne, jak np. Swaroga (pojedyncze „zakończenia”) i piorunowe (dwie końcówki), którym mógł być Perun. Same Ręce Boga mogą być dość tradycyjnym przedstawieniem świata w formie krzyża – cztery strony świata (por. Świętowit – bóstwo o czterech twarzach), cztery żywioły, cztery pory roku. Te aspekty ukazują cały wszechświat, zarówno w jego formie przestrzennej, jak i czasowej. Czym są natomiast owe grzebienie o pięciu zębach? Niektóre interpretacje podają, że grzebień może być związany z bóstwem piorunowym (podczas czesania zdarza się, że włosy się elektryzują i mogą nawet pojawiać się małe wyładowania elektryczne), zatem cztery takie „dłonie” na czterech ramionach krzyża mogą symbolizować władztwo bóstwa piorunowego nad całym światem.
Fot. Ratomir Wilkowski, CC 3.0
Ręce Boga zostały przyjęte jako oficjalny symbol przez Rodzimy Kościół Polski. Czy faktycznie są one słowiańskiego pochodzenia? Trudno potwierdzić, za to łatwo poddać w wątpliwość. Czy mogą być interpretowane po słowiańsku? Jak najbardziej, chociażby ze względu na fakt, że symbole mogą być przejmowane przez inne grupy/kultury i zmieniać swoje znaczenie. Tak więc nawet pomimo wątpliwego słowiańskiego pochodzenia Rąk Boga można uznać je za integralną część współczesnego rodzimowierstwa.
Swarga – znana również jako świaszczyca, swarzyca, swarożyca bądź ośmioramienny kołowrót, jest prawdopodobnie najbardziej znanym i najpowszechniejszym symbolem słowiańskim (najstarsze znaleziska z terenów Polski zawierające tenże symbol datowane są nawet na trzy tysiące lat przed Chrystusem).
Kołowrót
Swastyka
Swarga jest jednym z wariantów swastyki, dlatego też warto przyjrzeć się najsampierw jej pierwotnej wersji. Najprostszą formą tegoż symbolu jest równoramienny krzyż z zagiętymi, bądź „złamanymi” ramionami (najczęściej pod kątem prostym). Nazwa wywodzi się z sanskrytu i można ją tłumaczyć jako „dająca dobrobyt”, „przynosząca/tworząca szczęście” itp. („su” oznacza „dobry”, a „asti” – „on jest”, tym samym „svasti” tłumaczy się jako pomyślność, dobrobyt, powodzenie). Najstarsze znaleziska zawierające swastykę pochodzą z Armenii oraz terenów dzisiejszej Ukrainy i liczą sobie przeszło dwanaście tysięcy lat. Nieco młodsze egzemplarze odnaleziono na terenie Iranu, Indii oraz Chin. Swastyka jest bodajże najpopularniejszym i najbardziej uniwersalnym symbolem na świecie, odnaleźć ją można bowiem na terenach Azji, Europy, obu Ameryk a także Afryki, pojawia się również w wielu religiach monoteistycznych, jak chociażby w Judaizmie i Chrześcijaństwie (najprawdopodobniej wtórnie zaadaptowana). Trudno ustalić skąd swastyka się wywodzi i jaki jest jej pierwotny rodowód, dość pewnym jest natomiast, że w społeczeństwach pierwotnych była związana z kultami solarnymi i symbolizowała ogień oraz słońce – wystarczy zresztą zwrócić uwagę na fakt, że najprostszym przedstawieniem słońca są promienie rozchodzące się ze środka, natomiast zakrzywione ramiona swastyki mogą oznaczać ruch tejże gwiazdy po nieboskłonie. Czasami twierdzi się, że istnieją dwie wersje swastyki: prawoskrętna związana ze słońcem, światłem i dniem oraz jej przeciwieństwo – lewoskrętna (sauvastika) symbolizująca noc, ciemność i magię.
Swarzyca Kruszwicka
Na terenach słowiańszczyzny swarga umieszczana była często przede wszystkim na pomnikach, urnach, a także monetach, broni czy odzieży. Pojawia się też jako część kompozycji innego słowiańskiego symbolu, jakim są Ręce Boga. Swarzyca występuje w różnych formach i wariantach, od prostych składających się z kilku zakrzywionych kresek, po skomplikowane wzory. Może przyjmować zdecydowanie ostre, kanciaste formy, lub bardziej zaokrąglone. Jedną z form swarzycy jest tzw. kołowrót (kolovrat), który składa się z ośmiu ramion z prostopadłymi, ostro zakończonymi i zaokrąglonymi na brzegach „złamaniami”.
Swarga
Symbolika swarzycy (czy ogólnie swastyki) jest tyleż prosta i oczywista, co niejednoznaczna. Jak już zostało powiedziane może symbolizować słońce (szczególnie kołowrót ma bardzo „słoneczną” formę). Jej istotnym elementem jest cyfra cztery, co również daje ciekawe konotacje – cztery żywioły, cztery pory roku oraz cztery strony świata. Tym samym swarga (i jej uniwersalna wersja – swastyka) może być symbolicznym wyobrażeniem otaczającej nas rzeczywistości. Kołowrót wraz ze swoją „dynamiką” dodatkowo rozszerza znaczenie o nieustający bieg życia, ale też jego ciągłość, powtarzalność i niezmienność. Ponadto symbolizując słońce i tym samym ogień jest związana z jednym z ważniejszych słowiańskich bóstw, jakim jest boski kowal Swaróg. Jest symbolem sprowadzającym dobrobyt, szczęście, a także ochronę przed złymi mocami.
Współcześnie swastyka przez większość ludzi kojarzona jest niestety z nazizmem i zbrodniami hitlerowskimi, a świadomość jej pozytywnego znaczenia, bardzo dawnego rodowodu i powszechnego występowania jest dość niska. Tymczasem symbol ten zanim jeszcze został sprofanowany przez Hitlera i jego zwolenników, był często wykorzystywany chociażby jako emblemat na mundurach Wojska Polskiego, chętnie posługiwali się nim także badacze kultury Podhala – Stanisław Radzikowski oraz jego ojciec Walery, a także Mieczysław Karłowicz (do dziś w miejscu jego śmierci widnieje głaz z wyrytym znakiem swastyki).
LUNULA
Księżyc, piękny symbol nocy, wyróżnia się swym srebrnym blaskiem na tle ciemnego nieba, a podczas pełni oświetla świat mistycznym światłem. Pasuje – kobiety przecież wyróżniają się swoją urodą, często błyszczą w porównaniu do mężczyzn. Lunula przedstawia sierp księżyca, który jest niepełny, oznacza jednak coś zupełnie przeciwnego. Jest ona symbolem pełni. Pełni księżyca, pełni kobiecości. Lunule często wykonywane były ze srebra, które także odgrywało ważną rolę w kobiecości Słowianek.
Jak jednak możemy określić, czy kobieta jest „pełna”? Ważne znaczenie w tym przypadku ma płodność. W dosłownym tego słowa znaczeniu i w przenośnym – płodność jest tutaj chęcią i siłą tworzenia, kreatywnością, możliwością realizowania marzeń. Lunula ma także pomagać kobietom, które uważane są (przez siebie lub innych) za niepełne czy niekobiece. Wzmacnia płodność, pomaga zyskać przychylność bogów.
A dlaczego akurat księżyc? Prawdopodobnie dlatego, że noc, której jest symbolem, uważano za pełną magii – głównie negatywnej, ale dla pozytywnej także znalazło się miejsce. W „Słowie i mieczu” Witolda Jabłońskiego pokazano Chors w postaci żeńskiej. Ukazana pod postacią sowy była czczona tylko przez kobiety, utożsamiała bardzo silny i znaczący pierwiastek kobiecy, a jej porą dnia była właśnie noc. Wiem, że fantastyka, że to tylko nawiązanie, ale jest. Księżyc jest też nieodłącznym elementem natury, a lunula ma związek nie tylko z płodnością kobiecą. W niektórych regionach symbolu tego używało się także podczas siania zboża czy uroczystości związanych z obfitością plonów. To znaczenie wiąże symbol bezpośrednio z Mokosz – partnerką naszego Władcy Piorunów Peruna – boginią nie tylko deszczu i burzy, ale też płodności, kobiecości i ziemi.
źródło:https://slowianskibestiariusz.pl/
Użytkownik Yenisey edytował ten post 06.09.2017 - 08:28
