Foto: Joanna Urbaniec / Onet
"Zabiliśmy go, owinęliśmy w dywan i wywieźliśmy". Morderstwo studenta z Krakowa od 23 lat czeka na wyjaśnienie. Tropy prowadzą do duchownych.
23 lata temu, 20 stycznia, student Uniwersytetu Jagiellońskiego Robert Wójtowicz wyszedł z domu i już nigdy nie wrócił. Zdaniem śledczych został zamordowany. Sprawca pozostaje na wolności. Przeanalizowaliśmy prawie 800 stron akt sprawy, w tym wyniki badań na wykrywaczu kłamstw. Rozmawialiśmy ze świadkami wydarzeń. Tropy prowadzą do trójki duchownych. Ich imiona zostały tutaj zmienione.
1.
- Kiedy Robert zaginął, miałem niewiele ponad 50 lat. Dziś mam 73. Chcę go móc pochować przed swoją śmiercią. Przestałem wierzyć w Boga, obraziłem się na niego. Ta rana się nie zabliźni, dopóki nie poznam prawdy – mówi nam w listopadowy wieczór 2017 roku ojciec Roberta Wójtowicza. Rozmawiamy u niego w domu.
Koniec roku. Dzwoni do nas pan Wójtowicz z życzeniami. Nie pyta, czy mamy jakiś nowy trop. Nie docieka, czy ten tekst w ogóle powstanie: - Życzę wam, żeby ten rok był dla was szczęśliwy, zdrowy, pełen sukcesów. Bo dla mnie będzie taki sam, jak od 22 lat. Będzie czekaniem.
2.
Grudzień 1994 roku. Lech Wójtowicz pracuje w Magnitogorsku w Rosji i po raz pierwszy od lat czuje się tak szczęśliwy. Dopiero co spędził święta z żoną, której nie widział półtora roku. Przejechała cztery tysiące kilometrów, żeby nie był sam. Córka ma pracę, żona też, syn Robert studiuje psychologię na UJ. Wójtowicz mieszka daleko, ale za to dobrze zarabia. Wie, że niedługo wróci do Polski. W utrzymaniu relacji rodzinnych pomagają listy, które stale wymieniają z Robertem.
3.
Wszystko zmienia się 24 stycznia. Dzwoni telefon, w słuchawce głos żony. Jakiś inny, prawie nie do poznania: - Robuś wyszedł cztery dni temu na wykłady i nie wrócił do dzisiaj.
Jest w szoku. Nie przyjmuje tego do wiadomości. Po chwili znów dzwoni telefon. Tym razem młodszy syn: - Tato, wracaj. Rodzina się wali.
- Przez 24 godziny podróży pociągiem nie zmrużyłem oka, tylko się zastanawiałem, co się mogło stać. Wciąż wracała ta sama myśl: ktoś mu zrobił krzywdę – wspomina.
Rodzina zgłasza policji zaginięcie. Kraków zalewają plakaty z wizerunkiem studenta. W każdą następną rocznicę pojawią się kolejne, a ojciec będzie apelował do mediów i policji. Jednak z roku na rok o sprawie jest coraz ciszej. Wójtowicz nie zapomni chwili, gdy jeden z policjantów mówi mu, że już nic nie można zrobić w tej sprawie, że po tylu latach nie mają żadnej hipotezy.
W 2013 roku w ręce szefa krakowskiego Archiwum X trafia reportaż o ojcu, który nie traci nadziei. Dwa lata później we wszystkich mediach pojawia się informacja: "Zaginiony 20 lat temu student został zamordowany". Mordercą jest osoba, która dobrze go znała.
4.
W mieszkaniu na osiedlu Złotego Wieku czas się zatrzymał. W maleńkim pokoju, w którym mieszkał Robert, leży zakurzona gitara, z gryfem odłamanym od pudła i popękanymi strunami. Na półce oryginalne kasety: "Help", "Revolver", "Let it be". Obok nich te nagrane przez samego chłopaka. Dla ojca to osobiste relikwie.
Na jednej ścianie wisi portret przystojnego, młodego chłopaka. Pod spodem niewielka drewniana półka z niebieskim wazonem i czerwoną, przyschniętą różą. Ojciec co jakiś kupuje świeżą i ją zamienia. Rytuał powtarza od lat. Naprzeciwko drugie zdjęcie Roberta – policyjny portret, jak wyglądałby dzisiaj.
Pan Lech to człowiek skrupulatny – lubi notować i kolekcjonować rodzinne pamiątki. Gdy w 1972 roku "Robuś" przyszedł na świat, założył zielony segregator. Skrzętnie gromadził w nim zdjęcia ślicznego chłopca, który później wyrósł na przystojnego, wysportowanego ucznia liceum lotniczego, jego świadectwa z samymi piątkami, dyplomy z turniejów siatkarskich, a przede wszystkim listy. Pierwszy był od żony – że jest szczęśliwa, że mają upragnionego syna. Ostatni, z 10 stycznia – od ukochanego Roberta.
Robert lubił pisać długie listy i nieźle mu to wychodziło – pewnie dlatego, że jego największą miłością były książki, zwłaszcza te o psychologii i medycynie. Od zawsze chciał studiować medycynę, by kiedyś pomagać innym ludziom. Czekając na spełnienie marzeń, pomagał inaczej: udzielał się w świetlicy dla dzieci z marginesu, oddawał honorowo krew. Swoje spostrzeżenia zapisywał na kartkach.
Listy są przemyślane, refleksyjne, momentami wręcz filozoficzne. Wyłania się z nich osoba uduchowiona, dobra dla innych, ciekawa świata, w którym trochę się gubi.
Tych najbardziej filozoficznych listów pan Lech nie wspomina dobrze. Nie mógł syna zrozumieć, brzmiały przygnębiająco. W jednym z nich, z 1993 roku, ojciec zapisał ołówkiem komentarz: "początek całego zła". Sam Robert nazwał ten moment "obudzeniem z długiego snu, wyjściem ze ślepej uliczki, wielką rewolucją". W refleksjach chłopaka śledczy znajdują natomiast bardzo ciekawe i dojrzałe konstrukcje myślowe. Zwłaszcza zapamiętują tę: "Grzech jest karą za popełnienie tego grzechu".
5.
Były proboszcz parafii: - Wtedy jeszcze lekcje odbywały się w salkach kościelnych. Robert był do tego stopnia punktualny, że gdy przychodziłem wcześniej, on już czekał na ławce przed salą. Z kolei po katechezie inni szli grać w piłkę, a on zostawał i dopytywał o różne kwestie. Był typem poszukującym, zawsze pogłębiającym.
Pani psycholog, do której chodził Robert: - Był jednostką o wybitnym umyśle, jednocześnie typem zagubionego w społeczeństwie samotnika.
Młodszy brat: - Interesował się religiami, zjawiskami paranormalnymi i ogólną wiedza o świecie. Lubił muzykę, słuchał Jacka Kaczmarskiego. Najbardziej cenił "The Beatles". Sam grał na gitarze.
6.
Kilka miesięcy przed zaginięciem u Roberta nastąpiła zauważalna zmiana. Z analizy psychologicznej dla prokuratury: "w czasie wakacji (…) miał zawyżoną samoocenę, wyostrzone myślenie (…), nadmierny optymizm. Po tym okresie nastąpił (…) spadek koncentracji, problemy z pamięcią, społeczne wycofanie. Po paru miesiącach Robert twierdził, że znowu czuje w sobie dużo sił, podejmował wzmożone działania, był bardzo religijny".
W dniu zaginięcia miał w ramach zaliczenia ćwiczeń z psychologii społecznej złożyć wraz z kolegami pracę pisemną. Zawsze był bardzo obowiązkowy, tym razem jednak nie angażował się w jej przygotowanie. Na zajęcia, odbywające się między godziną 10 a 11:30 nie przyszedł. Rodzinie mówił, że oprócz zajęć, chce pójść do biblioteki. Robert wyrzucał śmieci około południa. Wtedy, po raz ostatni, widział go kolega z bloku.
7.
Ustalenia Komendy Rejonowej Policji Kraków-Wschód, 3 lutego 1995 roku: "Wyjście Roberta W. z domu w dniu zaginięcia nie było spowodowane wyłącznie wizytą w bibliotece, lecz również spotkaniem z NN mężczyzną".
Opinia biegłego psychologa sporządzona dla prokuratury: "Poziom ryzyka stania się przez Roberta Wójtowicza ofiarą przestępstwa był znacznie podwyższony. Ze względu na znaczną podatność na wpływy innych osób, zainteresowania nurtami religijnymi, poczucie zagubienia i kryzys egzystencjalny, wynikający z zaburzonej fazy rozwoju emocjonalnego i społecznego".
Dzień przed zaginięciem Robert poprosił mamę, by pożyczyła z pracy biały kitel, który chciał założyć na imprezę karnawałową w gronie znajomych z duszpasterstwa. To z nimi w ostatnich miesiącach spędzał najwięcej czasu. Gdy nie zjawił się na zabawie kostiumowej, wszyscy wiedzieli, że coś musiało się stać.
Foto: Archiwum prywatne / Onet
Próbujemy nawiązać kontakt z osobami, które wtedy należały do duszpasterstwa. Nie chcą się z nami spotkać. W jednym przypadku telefony i sms-y pozostają bez odpowiedzi, w innym słyszymy, że "śledztwo policji wystarczająco naruszyło mir domowy", w kolejnym, że "nie wezmę udziału w oskarżycielskim tekście". Dziwią nas te reakcje, przecież prosimy tylko o wspomnienia dotyczące Roberta.
8.
Chętni do rozmów są za to księża z parafii w Mistrzejowicach, gdzie działało wówczas duszpasterstwo. To znany w tej części Krakowa kościół, ostoja oporu wobec komuny. Tutaj działał słynny i ceniony ksiądz Kazimierz Jancarz, którego imieniem nazwano jedną z ulic.
W 1995 roku w parafii przebywało 12 księży. Mieszkanie po księdzu Jancarzu zajmował młody wikary, ksiądz Adam, który opiekował się wtedy duszpasterstwem. Ksiądz Jan Latowski, wówczas także wikary, wspomina go tak: - To osoba niezwykle ciepła. Był w tym samym wieku co studenci, miał niesamowitą energię, więc ci młodzi wprost do niego lgnęli. Widywałem ich, gdy wpadałem do Adama na mecze. Roberta nie spotykałem, chyba nie był wielkim fanem piłki.
- Przyjście księdza Adama na parafię to była rewolucja. Młodzież przesiadywała na plebanii, angażowała się w akcje charytatywne – dodaje ksiądz Józef Łuszczek, ówczesny proboszcz, dziś na emeryturze. On doskonale pamięta Roberta. Chrzcił go, przygotowywał do komunii i bierzmowania. – Minęło tyle lat, a ja często o nim myślę, często wspominam, także modlitewnie. Jego zaginięcie wywołało tu ogromne poruszenie. Najbardziej całą sprawę przeżywał ksiądz Adam, bo byli bardzo mocno związani. Porozmawiajcie z nim.
- Po zaginięciu najczęściej mówiło się, że Robert wstąpił do sekty. Był bardzo poważny, miał naturę samotnika, ale ta wersja nie pasuje mi do jego osoby – wspomina. - Gdy pytał o te dogmaty, nigdy nie porównywał ich do innych wyznań, więc czemu byłby zainteresowany wstąpieniem do sekty?
Księża nie wiedzą, skąd pojawiła się plotka o sekcie. Nie wie tego także rodzina Roberta. Ojciec po powrocie z Rosji przeszukał wszystkie rzeczy i zapiski syna. Nie znalazł żadnego śladu potwierdzającego hipotezę z sektą. Stracił tylko czas. Znacznie więcej straciła go jednak policja, którą – jak przyznają po latach funkcjonariusze – ktoś nakierował na fałszywy trop.
9.
Notatka policyjna sporządzona pięć dni po zaginięciu, po rozmowie z księdzem Adamem: "Na terenie gminy Trzyciąż, we wsi Glanów działa sekta (…) Moona. Sekta ta zakłada w swojej regule odizolowanie od rodziny. W ubiegłym roku także zaginęła dziewczyna i trafiła właśnie do sekty Moona. Skierowała ją do sekty koleżanka A.M. (…). Znał ją także Robert".
Tego samego dnia, tuż po wizycie policjantów na plebanii, do komendy zadzwonił nieznany mężczyzna. Twierdził, że widział poszukiwanego w samochodzie należącym do sekty Moona.
Odnajdujemy wspomnianą w notatce A.M. Dziś mieszka w Anglii. - Nigdy nie byłam członkiem żadnej sekty. Byłam wolontariuszem i członkiem duszpasterstwa, a to byłoby doktrynalnie nie do pogodzenia z członkostwem w grupie kwestionującej nauczanie Kościoła. Znam osoby wielu wyznań, ale to nie oznacza, że podzielam ich wiarę – opowiada. – Plotki powstają z niedoinformowania, głupoty lub złośliwości. Są przykre – dodaje.
Osobą, której bliżej przyjrzeli się śledczy, był Wojciech B. To kolega Roberta ze studiów, który 13 lutego 1995 roku odwiedził rodziców zaginionego. Twierdził, że odebrał telefon od nieznanego mężczyzny, który powiedział, aby nie szukać Roberta, tylko przygotować okup - 30 milionów starych złotych. Dziś to by było 3 tysiące złotych. O miejscu przekazania pieniędzy miał poinformować telefonicznie następnego dnia. Nigdy nie zadzwonił.
Po latach Wojciecha B. zbadano wariografem. Ze sprawozdania biegłego wynika, że owszem, B. z zaginięciem Roberta nie miał nic wspólnego, ale "nie można wykluczyć, że był sprawcą usiłowania wyłudzenia od rodziców ofiary okupu".
10.
W ostatnim liście do ojca Robert pisał, jak razem z rodzeństwem spędził święta bez rodziców, którzy byli w Rosji oraz o sylwestrze w gronie znajomych z duszpasterstwa, organizowanym przez koleżankę z sąsiedniego bloku. Opowiadał, że mało się bawił, większość czasu spędził na rozmowie z księdzem Adamem.
Dziś duchowny służy w małej parafii w jednym z podkrakowskich powiatów. Uczy religii w szkole. Ksiądz Adam chwali się, że uczniowie są bardzo grzeczni, zaprasza, by parafię odwiedzić w Niedzielę Palmową, kiedy prezentuje się wyjątkowo pięknie. Pytamy o zaginionego studenta. - Po tylu latach ciężko jest cokolwiek więcej powiedzieć. Robert był w ogóle małomówny. Pamiętam, że gdy przychodził na spotkania, najczęściej siedział z tyłu.
Dopytujemy, z kim w takim razie Robert najczęściej rozmawiał, bo z naszych ustaleń wynika, że z księdzem.
- Najbardziej kojarzę Roberta z Moniką H. Mieszkali na jednym osiedlu, ale nie byli parą.
- To ta Monika, u której był sylwester?
- Być może.
- Ksiądz był na tym sylwestrze?
- Byłem, to właśnie ta Monika go organizowała.
Kiedy zadajemy kolejne pytania o zaginionego, duchowny zaczyna się jąkać. Każdą odpowiedź poprzedza chwila milczenia. Czas po zaginięciu Roberta wspomina tak: - To jest jak z zaginięciem osób, ja… Może inaczej: dotknęło mnie to bardzo. Jak ginie ktoś, z kim te ścieżki się stykały, to musi dotknąć. To okrutne, ale życie intensywnie leci dalej. Wspominaliśmy go tysiące razy.
Pytamy księdza, czemu członkowie duszpasterstwa nie chcą z nami rozmawiać, milczą lub nas atakują. - Być może wynika to stąd, że z dwa lata temu było policyjne śledztwo. Próbowano wykazać, że w duszpasterstwie jest zabójca – sugeruje.
Pytamy więc o inne osoby z duszpasterstwa, do których możemy się jeszcze zwrócić, ale ksiądz nie ma pomysłu. Próbujemy potwierdzić, czy student bywał w mieszkaniu wikarego: - Wszyscy bywali – odpowiada. Prosimy duchownego, by opowiedział, o czym z Robertem rozmawiali, o co Robert najczęściej pytał. – Wszyscy o coś pytali i razem szukaliśmy odpowiedzi. Na tym polegało duszpasterstwo – słyszymy.
Ksiądz Adam nie pamięta rozmów z Robertem, ale mimo upływu ponad 20 lat, zeznając na policji, podaje dokładne godziny, adresy i liczbę mieszkań, które miał odwiedzić po kolędzie w piątek 20 stycznia – w dniu zniknięcia studenta. Dziś trudno zweryfikować te informacje.
11.
Zestawiamy fakty sprzed zaginięcia.
Dwa dni przed zniknięciem Robert opowiadał koleżance, że nie ma pomysłu na strój karnawałowy. Poradziła, by przebrał się za kominiarza. Dzień przed zaginięciem chłopak poprosił jednak mamę o biały kitel. Impreza miała odbyć się 21.01.1995 r. (dzień po zaginięciu).
Ponad 20 lat później ksiądz Andrzej – brat Adama, który w 1995 roku był klerykiem w seminarium i odwiedzał regularnie parafię w Mistrzejowicach – zezna policjantom, że zaginiony chciał się przebrać za lekarza. Wyjaśni, że wie to od swojego brata.
Tymczasem w rozmowie z nami ksiądz Adam zapewniał, że nie widział Roberta na trzy dni przed zaginięciem. Nie rozmawiali też przez telefon. Skąd zatem ksiądz Adam wiedział o białym kitlu?
Studentki należące do duszpasterstwa zeznały, że Robert często bywał sam w mieszkaniu księdza Adama i zamęczał go pytaniami. Adam twierdzi, że nie przypomina sobie, by Robert kiedykolwiek sam do niego przyszedł.
Andrzej zaś, pytany podczas przesłuchania o wizyty Roberta i zamęczanie pytaniami, mówi: "współczuję bratu".
Podczas spotkania z nami, ksiądz Adam przypomina sobie jedną rozmowę z Robertem, rzekomo niedługo przed zaginięciem. Ponoć był szczęśliwy i podekscytowany. - Mówił, że nas zaprosi na wesele. Spytałem: a narzeczoną masz? Nigdy go nie widziałem z dziewczyną. Gdy powiedział, że tak, spytałem, czy ona wie, że będzie ślub i wesele. Szczerze powiedziawszy, nie pamiętam, czy wtedy odpowiedział, czy tylko się uśmiechnął – opowiada.
Próbujemy potwierdzić tę informację u rodziny, kolegów z osiedla i znajomych. Nikt inny nie słyszał o narzeczonej.
12.
Zestawiamy fakty po zaginięciu.
Choć w listach Robert często podkreśla, jak ważne jest dla niego duszpasterstwo, jego opiekun, znany ze swojej aktywnej działalności i zaangażowania, nie organizuje poszukiwań. – Jedna z naszych studentek poszła spytać rodziny, czy coś wiadomo. Przyniosła informację, że policja szuka, oni szukają, plakaty są wszędzie – tłumaczy w rozmowie z nami ksiądz Adam.
Zaznacza, że w kościele odbywały się msze za Roberta. Jednak gdy w marcu 1995 roku matka chłopaka zamówiła intencję mszalną, ksiądz Adam nie wspomniał podczas nabożeństwa, za kogo je odprawia. Kiedy rozgoryczona kobieta spytała duchownego o powód, miał odpowiedzieć: "Była pani na mszy, pomodliła się i to powinno wystarczyć". To wiemy z akt sprawy.
- Nie pamiętam tej sytuacji. Najprawdopodobniej odprawialiśmy mszę w kilku księży… I być może to było tak, że została tylko zapowiedziana, że będzie w pewnej intencji, bo jak ją w sumie zapowiedzieć? Za żyjącego czy umarłego? – odpowiada ksiądz Adam podczas rozmowy z nami.
Księża zauważają też, że ksiądz Adam po zaginięciu "chodził struty i załamany". Przygnębienie miało mu towarzyszyć aż do odejścia do kolejnej parafii. Z kolei członkowie duszpasterstwa zeznają, że ilekroć rozmowy schodziły na temat Roberta Wójtowicza, kapłan szybko je ucinał.
Niektórzy duchowni z plebanii zwrócili uwagę, że po zaginięciu Roberta, ksiądz Adam zaczął coraz częściej zaglądać do butelki. Jak wynika z akt, problemy z alkoholem nasiliły się w 2010 roku. W tym czasie przypada także 15. rocznica zaginięcia Roberta – rodzina znów apeluje o pomoc w poszukiwaniach, rusza duża akcja plakatowa, w 15 kościołach zostaje odprawiona msza, a sprawa znów staje się medialna.
Ksiądz Adam idzie na terapię od uzależnień, do leczenia namawiają przełożeni. Duchowny przekonuje lekarza, że picie to wynik presji. Swojej myśli jednak nie rozwija. W czerwcu rezygnuje z leczenia, bo "od dłuższego czasu" udaje mu się utrzymać trzeźwość.
Problemy alkoholowe wracają jeszcze w 2015 roku, gdy sprawę przejmują policjanci z Archiwum X. Tak jak pozostali księża, Adam zostaje wezwany na przesłuchanie. Kilka dni potem dzwoni na policję, mówiąc, że w radiu podano informację, iż śledztwo dotyczące Roberta jest już na finiszu oraz że zabił go ktoś bliski, "ktoś z rodziny". Dopytuje, czy rzeczywiście coś drgnęło w sprawie.
13.
Śledczy w 2015 roku przesłuchują księdza Andrzeja - brata Adama. W zeznaniach uwagę zwracają słowa: "kiedy się to działo, byłem na Podzamczu" (wtedy znajdował się tam budynek seminarium).
Z opinii psychologicznej na temat zeznań duchownego wynika, że nie można ich uznać za wiarygodne. "Motywacją do składania takich zeznań może być chęć obrony siebie, swojego brata i celowe nieujawnianie wszystkich posiadanych informacji na temat zaginionego" – czytamy.
Dziś duchowny jest wikarym w jednej z krakowskich parafii. Przyjmuje nas ciepło, ale od razu zaznacza, że nie może zbyt wiele pomóc. - Ja wtedy byłem w seminarium, nie znałem go, nigdy nie widziałem człowieka – wyjaśnia. – Pewnie dlatego brat wam o mnie nie wspomniał – dodaje.
Dopytujemy więc o sytuację, która miała miejsce dwa lata po zaginięciu Roberta, podczas wakacyjnego wyjazdu członków duszpasterstwa do Grzechyni. Jedna ze studentek wspomniała, że ksiądz Andrzej opisał zaginionego słowami: "to ten, który został zabity w parku w Mistrzejowicach".
– Skąd ja mam wiedzieć, co się działo w parku, skoro różne plotki chodziły, także o sekcie i narządach.
- Kto roznosił te plotki? – dopytujemy.
- Tak naprawdę zabiliśmy go, owinęliśmy w dywan i przewieźliśmy autem… tramwajem, bo Adaś nawet nie miał wtedy auta – krzyczy duchowny, wstaje z krzesła, nerwowo chodzi po pokoju.
Zwracamy uwagę, że kilku świadków pamięta samochód jego brata, czerwonego fiata.
- To było 22 lata temu, można pomylić rok – odpiera.
- Wszyscy się mylą?
- Tak, wszyscy. Już powiedziałem: zabiliśmy, owinęliśmy w dywan i przewieźliśmy. Oskarżacie nas, mam tego dość!
- Nikogo nie oskarżamy. Czemu ksiądz wypowiada takie słowa?
- Żartowałem.
Gdy wychodzimy z plebanii, ksiądz rzuca jeszcze w amoku: – Jeśli użyjecie mojego nazwiska, podam was do sądu. Napiszcie, że ksiądz ma to w dupie, że jestem chamem – słyszymy. Zamykając drzwi, określa nas mianem "gestapo".
- Ksiądz Andrzej miał w zwyczaju zbyt emocjonalne reakcje – wyjaśnia ksiądz Stanisław, duchowny, który również bywał ponad 20 lat temu w Mistrzejowicach. To znajomy braci, pochodzący z tego samego powiatu. Dziś jest wikarym w Krakowie, uwielbianym przez licealistów katechetą. Podczas rozmowy pyta, czy w ogóle musimy o tym pisać. Odpowiada ogólnikami, często próbuje zmieniać temat. Potwierdza, że Adam jeździł czerwonym fiatem.
14.
Cała trójka duchownych została poddana badaniom wariografem. W dokumentach czytamy, że księża próbowali zafałszować wyniki.
W przypadku księdza Adama "istnieje duże prawdopodobieństwo, że jest bezpośrednio uwikłany w sprawę zaginięcia studenta Roberta Wójtowicza". O śmierci studenta miał wiedzieć, zanim zgłoszono jego zaginięcie i nakłaniać także inne osoby do podawania fałszywych informacji rodzinie.
Opis wyniku Andrzeja wskazuje, że duchowny "zamieszany jest w zbrodnię, jednak na etapie tuszowania, a nie jej dokonywania". Jest wskazywany jako anonimowy rozmówca, który zadzwonił z wiadomością o obecności Roberta w samochodzie sekty. Mógł też widzieć Roberta w dniu zaginięcia. Tuż przed badaniem wariografem dzwonił do policjantów z pytaniem, czy test na wykrywaczu kłamstw jest konieczny.
Ksiądz Stanisław był pytany, czy wie, w jakim miejscu dokonano zabójstwa. Przy trzech z jedenastu wskazanych lokalizacji "zarejestrowano niezwykle silne zmiany (…) ciśnienia i tętna krwi": "Na plebanii w pokoju Adama, na osiedlu Złotego Wieku w Krakowie (tuż obok plebanii), w parku Mistrzejowickim (ok. 200 m od plebanii) i w jeszcze jednym miejscu przez niego skrywanym".
Po teście spytano, czy przy jakimś pytaniu odczuwał silne emocje. Zaprzeczył i stwierdził: "Pokój księdza jest mi znany, tak samo jak świetlica Maksymilianum, ale nic się tam takiego nie stało".
Z testu wynika, że duchowny ma ukrywać wiedzę, która może pomóc w schwytaniu mordercy. Istnieje też prawdopodobieństwo tuszowania dowodów.
Badania wariografem pozwalają na odtworzenie – z dużym prawdopodobieństwem – ostatnich chwil życia Roberta. W wynikach czytamy, że każdy z wymienionych wyżej duchownych mocno reagował na pytania: "Czy wiesz, kto dokonał zabójstwa", "Czy Robert został zamordowany w pokoju księdza"; "Czy został uduszony"; "Czy zwłoki zostały owinięte w koc lub dywan"; "Czy ciało zostało wywiezione w samochodzie marki fiat 125p". (Taki samochód miał według relacji świadków ksiądz Adam).
Jeden z księży, który w połowie lat 90. służył w Mistrzejowicach, zeznał, że niedługo po zniknięciu Roberta w pokoju księdza Adama odbył się remont, m.in. malowanie ścian. Zwykle mieszkania były odnawiane w momencie przenoszenia kapłanów. Adam zmienia parafię dopiero trzy lata później.
15.
Śledczy zwracają uwagę, że do morderstwa mogło dojść na tle seksualnym. Gdy podczas badań wariografem księża są pytani o motywy zbrodni, nerwowo reagują przy pytaniach o: homoseksualizm, zazdrość o mężczyznę, bycie świadkiem kompromitującego zachowania.
Po zakończonych testach na wykrywaczu kłamstw, księża nie zgłosili żadnych zastrzeżeń do przeprowadzonych badań.
Analiza biegłego psychologa sporządzona dla prokuratury: "Niewykluczone także, że w toku nawiązywanych znajomości, w tym dość zażyłej relacji z księdzem Adamem oraz (…) z innymi przedstawicielami nurtów religijnych, mógł być w posiadaniu wiedzy, która stanowiła zagrożenie dla zainteresowanych, a to mogło z kolei spowodować konieczność pozbycia się niewygodnego świadka, którym był Robert Wójtowicz".
16.
Sprawa dotycząca zaginięcia Roberta Wójtowicza jest obecnie badana przez Prokuraturę Krajową. W aktach sprawy są wytypowane miejsca, gdzie może znajdować się ciało studenta.
Zbrodnia zabójstwa przedawnia się po 30 latach. W sprawie Wójtowicza nastąpi to w 2025 roku.
17.
Foto: Joanna Urbaniec / One
Lech Wójtowicz nie tak sobie wyobrażał starość. Jest samotny. Jego uporczywe dążenie do prawdy zburzyło resztki domowego spokoju. Rodzina rozpadła się. Wójtowicz stracił nadzieję, że kiedyś się zjednoczy. Wciąż jednak wierzy, że przed śmiercią zapali jeszcze świeczkę na grobie syna.
- Robert zawsze powtarzał, że nie oczekuje niczego od świata, bo to on ma coś temu światu dać. Ktoś przerwał mu ten plan. Został przez niego pogrzebany i nie było przy tym nikogo. W swoich ostatnich chwilach był sam na sam z mordercą – mówi.
