0
Połączenie czterech teleskopów tworzy największe na świecie lustro
(Obserwatorium Paranal znajduje się 2,635 metrów nad poziomem morza)
Astronomowie stworzyli największe na świecie wirtualny, optyczny teleskop, łączący cztery teleskopy w Chile tak, aby sterowało się nimi jak jednym urządzeniem.
Teleskopy Very Large Telescope (VLT) w obserwatorium Paranal tworzą wirtualne lustro o średnicy 130 metrów.
Poprzednia próba połączenia teleskopów, która odbyła się w marcu nie udała się.
Czwartkowe połączenie było naukową weryfikacją systemu- ostatnim krokiem przed rozpoczęciem pracy naukowej.
Połączenie wszystkich czterech jednostek VLT umożliwia naukowcom o wiele bardziej szczegółowy wgląd we wszechświat niż poprzednie eksperymenty, w których używano dwóch lub trzech teleskopów.
Proces, który łączy ze sobą oddzielone teleskopy jest znany jako interferometria.
W tym trybie, VLT staje się największym naziemnym teleskopem optycznym na świecie.
Poza tworzeniem gigantycznego wirtualnego lustra, interferometria znacznie poprawia przestrzenną rozdzielczość teleskopu i możliwości powiększania.
VLT jest jednym z kilku teleskopów na Pustyni Atacama, utworzonym przez Europejskie Obserwatorium Południowe (Eso. Od European Southern Observatory- dop. tłumacz).
Eso jest międzynarodową organizacją badawczą z siedzibą w Monachium i Niemczech, jest sponsorowana przez 15 krajów członkowskich.
Kamień milowy Vital
(Połączenie czterech jednostek Very Large Telescopes tworzy wirtualne lustro o średnicy 130 metrów)
To miał być wyjątkowy wieczór, powiedział jeden z astronomów.
Szef oprzyrządowania w Paranal, Frederic Gonte, nazwał to wydarzenie "kamieniem milowym w dążeniu do odkrywania tajemnic wszechświata".
"To bardzo ważny krok, ponieważ teraz wiemy, że jesteśmy gotowi na prawdziwą naukę." powiedział.
"Od teraz będziemy mogli obserwować rzeczy, których dotąd nie mogliśmy."
Aby połączyć jednostki VLT, zespół międzynarodowych astronomów i inżynierów użył przyrządu nazywanego Pionier, który zastępuje wiele luster za pomocą jednego optycznego mikroprocesora.
Chociaż pierwsza próba połączenia czterech teleskopów miała miejsce w marcu 2011 roku, to tak naprawdę nie zadziałała, powiedział Jean-Philippe Berger, francuski astronom, który brał udział w projekcie.
Ale tym razem, było dosyć jasne, że wszystkie urządzenia pracują poprawnie, dodał.
"Poprzednim razem warunki atmosferyczne oraz wibracje w systemie były tak złe, że dane były po prostu bezwartościowe, przestaliśmy po pół godzinie, wiedząc że się nie poprawi." powiedział.
"A więc ta próba jest pierwszą, która umożliwia przeprowadzanie obserwacji przez kilka godzin oraz testowania systemu w różnych warunkach."
Od teraz system będzie oferowany do społeczności astronomów, dodał - każdy astronom pracujący w Paranal lub też zwiedzający będzie mógł z niego korzystać.
Olbrzymie lustro
(Pierwsza próba połączenia teleskopów w marcu 2011 roku nie udała się)
VLTI, lub też VLT Interferometer, był używany od 2002 roku do łączenia ze sobą do trzech teleskopów VLT, a także czterech małych teleskopów pomocniczych, które znajdują się obok tych wielkich na tej samej platformie, na górze Cerra Paranal, leżącej na wysokości 2,635 metrów.
Głównym składnikiem teleskopu optycznego jest lustro oraz światło pochodzące z obiektu, który jest obserwowany z oddzielnych teleskopów - np. gwiazda, mgławica lub galaktyki - najpierw zostaje odbite od poszczególnych luster.
I w tym momencie do gry wkracza interferometr.
Kieruje światło pod ziemią do tunelów, w których określone urządzenia wyrównują opóźnienie, które ma miejsce, gdy używany jest więcej niż jeden teleskop.
Gdy już nie ma opóźnienia, światło jest łączone w jedną wiązkę - obraz, który otrzymują astronomowie jest tym, co zostało by wyprodukowane przez jeden teleskop z gigantycznych lustrem i o wiele lepszym powiększeniem.
W przypadku VLT, możliwość powiększenia staje się prawie 20 razy lepsza, powiedział pan Berger.
Wyjaśnił, że chociaż największe "wirtualne" lustro o średnicy 130 metrów zostało już zbudowane poprzez połączenie dwóch najdalej znajdujących się od siebie teleskopów, to użycie wszystkich czterech jednostek daje astronomom kilka zalet.
"Im więcej teleskopów tym lepiej - chcesz wygenerować samolot żeby wypełnić to wirtualne lustro tak aby zwiększyć efektywność rekonstrukcji obrazu, w celu obserwacji bardziej złożonych obiektów na niebie." powiedział.
"Z dwoma teleskopami, obserwujesz zazwyczaj okrągłe gwiazdy, ponieważ interesuje Cię ich średnica, lub gwiazdy binarne gdzie można zmierzyć odległość między dwoma gwiazdami."
"Z czterema teleskopami, możesz zacząć myśleć o potrójnych gwiazdach lub też o młodych gwiazdach, które są otoczone przez protoplanetarny dysk - dysk z pyłu i gazy, który tworzy planety."
"Teraz zoo obiektów dostępnych dla nas będzie dużo większe".
Katia Moskvitch
Tłumaczenie: Fisher
Paranormalne.pl
źródło: www.bbc.co.uk
