Potężne korporacje współpracujące z nazistami
Wiele światowych koncernów, które dziś zaliczają się do rynkowych gigantów, ma za sobą kontrowersyjną przeszłość. Do najbardziej mrocznych epizodów zaliczyć należy współpracę niektórych z nich z nazistami. O kooperacji wielu firm ze zbrodniczym systemem wiadomo od dawna. Inne z historii ujrzały zaś światło dzienne całkiem niedawno. Pomimo tego, że wiele z tych przedsiębiorstw próbuje od dawna zmazać niechlubną plamę, temat ich zaangażowania w pomoc nazistom powraca wciąż jak bumerang.
"AGFA"
Niegdyś jeden z czołowych dostawców materiałów wykorzystywanych w fotografii analogowej, dziś znana firma wytwarzająca urządzenia stosowane w branży poligraficznej i medycznej. AGFA, w ramach przeprowadzonej w 1925 r. konsolidacji firm działających w branży chemicznej, stała się częścią koncernu IG Farben, który zatrudniał więźniów obozów koncentracyjnych. W samych tylko Niemczech zatrudnienie znalazło w nim ponad 100 tysięcy pracowników przymusowych.
LOGO Z PRZED II WOJNY ŚWIATOWEJ
"ALLIANZ"
Historia dzisiejszego giganta świata finansów sięga końca XIX w., za to na rządy nazistów przypada jej wybitnie niechlubna karta. Prezes zarządu Allianz, Kurt Schmitt, w latach 1933-35 był ministrem gospodarki Rzeszy. Zresztą spółka już w 1930 r. była w znakomitych kontaktach z NSDAP. Hermann Göring bywał na obiadach z szefami firmy, a Allianz w trudnych dla partii nazistowskiej czasach udzielał jej pożyczek. Kurt Schmitt m.in. zaoferował nazistom dotację 10 tys. marek na kampanię wyborczą. Oprócz posady w rządzie Hitlera był też honorowym członkiem SS, a kiedy opuścił stanowisko ministerialne, nada wspierał Himmlera (jako szef rady nadzorczej koncernu AEG) regularnymi dotacjami.Z kolei dyrektor generalny Allianz, także związany z najbliższym otoczeniem Hitlera, odpowiadał za zablokowanie wypłaty świadczeń ubezpieczeniowych na rzecz tych Żydów, którzy ucierpieli podczas Nocy Kryształowej - należne im środki przejęło państwo. Co zaś było najbardziej haniebne: przedsiębiorstwo ubezpieczało własność i personel nazistowskich obozów koncentracyjnych i obozów śmierci, w tym Auschwitz czy Dachau. Inspektorzy Allianz w celu oceny ryzyka ubezpieczeniowego odwiedzali te obozy - firma nie mogła więc nie wiedzieć, w jakim procederze uczestniczy. Poniżej przedstawione podobieństwo przedwojennego loga Allianz oraz godła III Rzeszy.
BERLIN - LATA 30.
"BAYER"
Bayer to ogromna firma farmaceutyczna słynąca z produkcji Aspiryny, jak również tak cudownym lekiem jakim jest Levitra, a w swojej historii zajmowała się nawet produkcją heroiny (która była czołowym produktem Bayeru do czasu wybuchu I Wojny Światowej). W 1925 r., dyrektor firmy Bayer, powołał do życia koncern chemiczny IG Farben. Bayer był jednym z podmiotów wchodzących w skład IG Farben. Wybuch kolejnej wojny również stał się świetną okazją do zrobienia kilku owocnych interesów. Bayer był jedną z firm odpowiedzialną za produkcję Cyklonu B. Żeby tego było mało, firma chętnie współpracowała z nazistowskimi lekarzami, słynącymi z okrutnych eksperymentów na więźniach z obozów zagłady. Korporacja finansowała i na bieżąco nadzorowała „pracę” doktora Josefa Mengele - słynnego „Anioła Śmierci” z Auschwitz.
"BMW"
Pochodzący z Bawarii koncern motoryzacyjny znajduje się dziś w czołówce producentów luksusowych samochodów. Rodzina Quandt, która jest w posiadaniu kontrolnego pakietu akcji Bayerische Motoren Werke AG (BMW) – od 1959 r. – przyznała się do współpracy z rządem III Rzeszy i wykorzystywania niewolniczej pracy ponad 50 tys. osób. Pracowali oni głównie przy produkcji amunicji, broni palnej, artyleryjskiej oraz baterii do łodzi podwodnych. BMW produkowało silniki dla Luftwaffe, a także wyposażone w doczepiany kosz motocykle
Gabriel Quandt, którego dziadek, Günther zatrudniał jeńców przyznał również do udziału w oczyszczaniu społeczeństwa z jego "niearyjskiej" części, donosi niemiecki dziennik Die Zeit.
"DR OETKER"
W latach 30. do NSDAP wstąpił Rudolf-August Oetker, współtwórca koncernu spożywczego Dr. Oetker. Potęgę swojej firmy zbudował współpracując z hitlerowcami. Firmę przejął w 1944 roku od swojego ojczyma, który również był nazistą - Richarda Kaselowskiego. Oetker współpracował z reżimem do końca wojny, czerpiąc z tej współpracy wymierne korzyści. Firma zaopatrywała SS w jedzenie bezpośrednio lub przez firmy od Dr.Oetker zależne. Oetker senior zatrudniał także robotników przymusowych - m.in. w należącej wówczas do koncernu fabryce maszyn do szycia Koch Adler i w fabryce chemikaliów w Budenheim."FORD"
Henry Ford, twórca jednej z najsłynniejszych marek samochodów, był zagorzałym antysemitą i przyjacielem Hitlera. Jego koncern Ford Motor Company finansował w latach 20. nazistowską partię NSDAP, o czym milczano przez lata, aby nie zepsuć wizerunku marki. Henry Ford był pierwszym producentem samochodów dla klasy robotniczej i pierwszym przedsiębiorca sprzedający swoje auta na raty. Jego pomysł na masową produkcję tanich zainspirował Hitlera do stworzenia niemieckiej wersji samochodu dla ludu - Volkswagena. Ale nie tylko tym Ford zwrócił uwagę Hitlera - przede wszystkim fuhrerowi podobały się antysemickie poglądy producenta. Ford założył wydawnictwo Dearborn Publishing Company, które wydawało gazetę The Dearborn Independent, w której drukował serie swoich artykułów "Międzynarodowy Żyd - najważniejszy problem świata".Jedna trzecia wojskowych ciężarówek wyprodukowana była w fabryce Henry'ego Forda, bardzo często przez pracujących w nieludzkich warunkach więźniów. Ford został odznaczony wysokim orderem III Rzeszy – Orderem Orła Niemieckiego (fotografia poniżej).
"GENERAL ELECTRIC"
Jedno z największych przedsiębiorstw na świecie. Działająca od końca XIX wieku firma zajmuje się dziś m.in. produkcją sprzętu AGD, silników lotniczych czy sprzętu medycznego. Prężnie działa także w bankowości. W czasie II wojny światowej, koncern nabył udziały w koncernie Siemens, który wykorzystywał do pracy pracowników przymusowych. Amerykańska korporacja pojawiła się na niemieckim rynku na długo przed wojną, zdobywając znaczne udziały w koncernie elektrotechnicznym AEG oraz oświetleniowym OSRAM. GE, za pomocą mianowanych przez siebie członków zarządów, mogło wywierać znaczny wpływ na zachowania obu koncernów w ich własnym państwie.Jednym z bardziej skandalicznych przejawów tego wpływu było dotowanie funduszu wyborczego nazistów. Od jesieni 1932 r. do wiosny roku następnego – a więc w okresie decydującym o dojściu Hitlera do absolutnej władzy – na fundusz ów przekazano ponad 2 mln marek. Kilkadziesiąt tysięcy z tej puli przypadło na firmy, w których International General Electric było współwłaścicielem. Ponadto korporacja została w 1946 r. ukarana przez amerykańskie władze. Powodem była zmowa General Electric z zakładami stalowymi Kruppa – czyli jednym z flagowych przedsiębiorstw nazistowskich Niemiec. Jaki był cel zmowy? Chodziło o reglamentację wolframu, m.in. poprzez ustawianie cen tego surowca, istotnego dla produkcji wojennej. Powojenne grzywny wymierzone w General Electric były jednak symboliczne.
"HUGO BOSS"
Firma, która w świecie mody jest dziś wyznacznikiem dobrego smaku, w czasie II wojny światowej wykorzystywała pracowników przymusowych do szycia mundurów dla nazistów. Hugo Boss, który był założycielem słynnego przedsiębiorstwa, należał do zaangażowanych nazistów, a jego działalność na rzecz systemu totalitarnego nie była podyktowana wyłącznie chęcią osiągnięcia zysków, ale także wiarą w słuszność tej doktryny. Hugo Boss dostarczał partii nazistowskiej tego na czym znał się najlepiej: odzieży. SS, SA, Hitlerjugend - pierwowzory uniformów dla tych organizacji wyszły właśnie od Bossa. Przed dojściem nazistów do władzy projektant zarabiał ponad 30 tys. marek rocznie, w pierwszym roku wojny niemiecko-sowieckiej jego dochody były ponad stukrotnie wyższe (3,3 mln marek). Jeszcze na początku 1945 r. fabryka Bossa szyła dla nazistów zamawiane mundury.
"IBM"
Jeden z najstarszych koncernów informatycznych. Obecnie firma oferuje rozwiązania w oparciu o usługi doradcze i informatyczne oraz oprogramowanie i sprzęt. Sprzęt dostarczany był nazistom przez niemiecką filię firmy IBM, znaną jako Dehomag. Wśród towarów dostarczanych przez niemiecki oddział IBM, znajdowały się maszyny liczące i karty perforowane, które były wykorzystane przez Niemców podczas przygotowań do ataku na Polskę. Maszyny sortujące zainstalowane były we wszystkich obozach koncentracyjnych. Umożliwiały kontrolę transportów kolejowych i ogólnie ułatwiały prowadzenie operacji odszukania, przemieszczenia i wymordowania milionów ludzi w całej okupowanej Europie.Edwin Black, autor książki IBM i Holocaust, który kilka lat poświęcił na badania działalności firmy Dehomag, stwierdził, że Holocaust dokonałby się z firmą IBM albo bez niej, ale Holocaust, jaki znamy, zagłada ludzi na wielką skalę, to Holocaust technologii IBM. To ona umożliwiła nazistom osiągnięcie wielkiego wymiaru, szybkości i skuteczności… Nie ulega wątpliwości, że do maja 1939 r. zarejestrowano, zbadano, ponumerowano i odpowiednio zaklasyfikowano niemal każdego praktykującego Żyda.
"KODAK"
Kodak chętnie korzystał z darmowej siły roboczej w postaci więźniów z obozów koncentracyjnych. Wiele oddziałów tej firmy w mniejszym lub większym stopniu współpracowało z nazistami. Wilhem Keppler, który był osobistym doradcą ekonomicznym Hitlera, często nazywany był „Człowiekiem Kodaka”, ze względu na swoje silne powiązania z korporacją. Gdy Führer doszedł do władzy, Keppler spowodował, że z fabryk tej firmy momentalnie zwolniono wszystkich Żydów. Żeby tego było mało, producent sprzętu fotograficznego zwiększył swoje profity uzupełniając swą ofertę o produkowane dla niemieckiej armii detonatory."SIEMENS"
Gigant branży telekomunikacyjnej, energetycznej i elektrotechnicznej. Siemens AG zajmował istotną rolę w nazistowskim systemie państwowych monopoli stworzonych na potrzeby gospodarki wojennej Niemiec. W czasie II wojny światowej większość produkcji koncernu była kierowana na potrzeby armii. W drugiej połowie lat 30. Siemens zatrudniał prawie 200 tys. ludzi, a wskaźniki te miały podczas wojny jeszcze wzrosnąć. Siemens ochoczo korzystał z niewolniczej siły roboczej, m.in. w obozie w Bobrku (podobóz Auschwitz). Więźniowie wytwarzali tam głównie przełączniki elektryczne do niemieckich samolotów i okrętów podwodnych. Z kolei w podobozach skupionych wokół Ravensbrück więźniarki pracowały nad częściami elektrycznymi do pocisków V-1 i V-2. Rozwiązania proponowane przez Siemensa okazały się też pomocne przy budowie komór gazowych i krematoriów do spalania ofiar nazistowskiej eksterminacji.
"VOLKSWAGEN"
W 1934 roku Ferdinand Porsche, niemiecki inżynier i właściciel firmy Porsche, spotkał się z Adolfem Hitlerem, aby omówić sprawę stworzenia „auta dla ludu” - niewielkiego, ekonomicznego samochodu dla obywateli III Rzeszy. Podobno Führer miał rzec: „Zbuduj pojazd o opływowym kształcie, przypominającym żuka (ang. beetle)”. Samochodami tymi jeździli początkowo nazistowscy dygnitarze, ale wkrótce sympatyczne autko stało się popularne także wśród zamożnych mieszkańców Niemiec. Oczywiście i w tej firmie (podobnie jak i w BMW zresztą) harowali więźniowie wojenni - podobno Ferdinand Porsche miał ciągły kontakt z samym Heinrichem Himmlerem, który ułatwiał mu dostawy kolejnych sił roboczych z Auschwitz. Firma Porsche projektowała też ciężkie maszyny wojenne (m.in. czołgi Tygrys czy bombowce Junkers 88), a także miała swój udział w produkcji rakiet V-1. Pod koniec wojny blisko 80 proc. robotników Volkswagena stanowili więźniowie!
Oczywiście to nie wszystkie firmy, które współpracując z nazistami bogacił się i pięły w górę wykorzystując niewoolniczą pracę osadzonych w obozach. Wręcz przeciwnie, to tylko wierzchołek góry lodowej i najbardziej znane firmy. Poniżej pełna lista:
Agfa AG
Asea Brown Boveri AG
Babcock
Bahlsen KG
BASF AG
Bayer AG
Beiersdorf AG
Bentler AG
Bischof und Klein GmbH & Co.
Blohm + Voss GmbH
Braunschweigische Kohlen- Bergwerke AG
Buderus AG
Continental AG
Daimler – Benz AG
Degussa AG
Deutsche Babcock
Deutsche Bahn AG
Deutsche Lufthansa AG
Deutsche Post AG
Deutsche Shell AG
DHS – Dillinger Hutte Saarstahl AG
Didier-Werke AG
Dyckerhoff & Widmann AG
Dynamit Nobel AG
FAG Kugelfischer Georg Schufer AG
Ford Werke AG
Friedr. Krupp AG Hoesch-Krupp
G. M. PFAFF AG
Gerresheimer Glas-AG
Grosskraftwerk Mannheim AG
Gummiwerke Filda GmbH
Hamburger Gaswerke GmbH
Hamburger Wasserwerke GmbH
Harpen AG
Henkel KgaA
Haraeus Holding GmbH
Herberts GmbH
Hochtief AG
Hoechest AG
Hoesch Bandstahl AG
Howaldtswerke – Deutsche – Werft AG
Hols AG
Hugo Boss
IG Farben
Isar – Amperwerke AG
Jagenberg AG
John Vaillant GmbH & Co.
Kali – Chemie AG
Klockner – Werke AG
Knoll AG
Lemmerz Holding GmbH
Lufthansa
MAN AG
Mannesmann AG
Merck KgaA
Miele & Cie GmbH & Co.
Opel
Otto Fuchs Metallwerke
Philipp Holzmann AG
PREUSSAG AG
Puma i Adidas - bracia Dassler należeli do NSDAP
Raab Karcher AG
Reemtsma Cigarettenfabriken GmbH
Rheinmetall AG
Bosch AG
Ruhrgas AG
RWE AG
RWK Kalk AG
Schmalbach – Lubeca AG
Siegwerk Druckfarben GmbH & Co. KG
Siemens AG
SKW Trostberg AG
Solvay Deutschland GmbH
Stadtwerke Dusseldorf AG
Stinnes AG
Thyssen AG
Volkswagen AG
Vorwerk & Co.
Westfalia Separator AG
Wieland – Werke AG
Wintershall AG