0
W latach 40. i 50. XX wieku doniesienia o „latających spodkach” stały się amerykańskim fenomenem kulturowym. Obserwacje dziwnych obiektów na niebie stanowiły inspirację dla Hollywood, które wykorzystywało je do przedstawiania wizji potencjalnych zagrożeń. Plakaty filmowe, takie jak ten z filmu "Ziemia kontra latające spodki" z 1956 roku, ilustrują te lęki. Powiązane z trwającymi spekulacjami na temat życia na Księżycu, kanałów na Marsie i marzeń o marsjańskich cywilizacjach, latające spodki stały się symbolem nadziei i lęków współczesnego świata.
[attachment=9231:flying-saucers-attack.jpg]
fot/domena publiczna
Czy rzekomi przybysze z innych światów są pokojowo nastawieni i życzliwi, czy też chcą zaatakować i zniszczyć ludzkość? Niszczycielska moc bomby atomowej poddała w wątpliwość postępowy potencjał technologii. Strach przed możliwościami zniszczenia w czasie zimnej wojny stworzył podatny grunt, na którym ziemskie lęki przybrały formę wizji latających spodków i przybyszów z innych światów, którzy być może żyją wśród nas, całkiem jawnie.
Obcy wśród nas i lęk przed Innością
Jeśli UFO odwiedzały nasz świat, to gdzie byli ci pozaziemianie? Czy mogli się ukrywać wśród nas? Komiksy i telewizja pokazują, jak możliwość wizyty obcych odzwierciedlała lęki tamtej epoki.
Komiks z 1962 roku "Marsjanie są wśród nas", opublikowany w Amazing Fantasy #15, ukazuje, jak strach przed obcymi istotami był odbiciem lęków zimnowojennych.
[attachment=9232:martians.jpg]
fot/domena publiczna
W komiksie grupa poszukiwawcza gromadzi się wokół statku kosmicznego, który wylądował, ale nie znajduje żadnych oznak obcych. Spiker radiowy ostrzega mieszkańców, by nie opuszczali domów. Akcja przenosi się do domu małżeństwa — mężczyzna wychodzi z domu mimo ostrzeżeń nadawanych w telewizji. Żegnając się, przypomina żonie, by została w domu. Kobieta jednak wymyka się do sklepu i zostaje zaatakowana oraz uprowadzona. Mąż wraca do domu, a gdy zastaje go pustym, w panice biegnie do telefonu. W zwrocie akcji okazuje się, że to właśnie on i jego żona są Marsjanami.
Strach przed tym, że obcy wrogowie mogą znajdować się pośród nas, współbrzmi z lękami przed Sowietami i komunistami z czasów maccartyzmu. Ostatecznie to ludzie w tej historii napadają i porywają kosmitkę. Ta zmiana perspektywy sprawia, że to właśnie ludzie stają się potworami.
UFO jako współczesny folklor
Poza obecnością UFO w mediach, są one również częścią amerykańskiej kultury ludowej. Pomysły dotyczące obcych i latających spodków należą do mitologii Stanów Zjednoczonych. Dokumentację tego typu doświadczeń można znaleźć w zbiorach folklorystycznych. Wywiad z Howardem Millerem na temat polowań i psów gończych, przeprowadzony w ramach projektu Tending the Commons: Folklife and Landscape in Southern West Virginia, zawiera relację z potencjalnego spotkania z UFO.
[attachment=9233:howard-miller.jpg]
fot/domena publiczna
W segmencie wywiadu etnograficznego zatytułowanym Tajemnicze światło, Miller opisuje dziwne światło, które zobaczył podczas polowania z psami w 1966 roku:
„Nagle zrobiło się jasno jak w dzień, spojrzałem w górę, żeby zobaczyć, co się stało. Było światło, takie duże, unosiło się, dryfowało w górę wzgórza. Spojrzałem, i ono po prostu znikło. Byłem w marines, wiem, jak wyglądają światła samolotów, a to było za duże.”
Na pytanie, czy wiedział, co to było, odpowiedział: „Nie wiem, co to było”, po czym dodał: „Jeśli coś takiego jak UFO istnieje, to właśnie to widziałem.”
To niewyjaśnione światło podczas spaceru po lesie jest typowym przykładem wielu tego typu historii. Nie tylko media opowiadają takie historie — równie ważna dla zrozumienia i interpretacji, czym UFO było dla Amerykanów XX wieku, jest dokumentacja osobistych relacji i opowieści przekazywanych między ludźmi.
Sceptycyzm wobec UFO i kontaktów z obcymi
Naukowcy i astronomowie prezentują różne poziomy entuzjazmu wobec możliwości istnienia inteligentnego życia we wszechświecie. Jednak większość z nich odrzuca ideę, że obcy odwiedzają Ziemię. W książce Błękitna kropka: Wizja przyszłości człowieka w kosmosie, Carl Sagan analizuje możliwość wizyt kosmitów na Ziemi i wskazuje, że istnieją dobre powody, by być wobec tego sceptycznym.
[attachment=9234:far-from-global.jpg]
fot/domena publiczna
Duża część jego twórczości skupia się na obalaniu ludowych przekonań i mitów, zachęcając jednocześnie do bardziej rygorystycznego i krytycznego myślenia. Krytykę wiary w odwiedziny obcych poruszał również wcześniej, w książce "Świat nawiedzany przez demony: Nauka jako świeca w ciemności".
Ta gorliwa krytyka wiary w UFO ze strony Sagana — znanego z rozważań na temat prawdopodobieństwa istnienia cywilizacji pozaziemskich — może się wydawać sprzecznością. Sagan sam spekulował na temat możliwości kontaktów z obcymi w swoim eseju z początku lat 60. "Bezpośredni kontakt między cywilizacjami galaktycznymi przy relatywistycznych lotach międzygwiezdnych".
[attachment=9235:many-people.jpg]
fot/domena publiczna
Jak pogodzić Sagana sceptyka z Saganem marzycielem? W rzeczywistości to nie sprzeczność, lecz dwie strony tej samej monety. Te dwa aspekty jego podejścia stanowią ramy do zrozumienia zarówno jego osoby, jak i wzajemnych relacji między nauką a mitem o życiu na innych światach. Sceptycyzm i wyobraźnia spekulatywna uzupełniają się nawzajem. Kluczowe jest, by badać i rozważać nowe, nawet dziwaczne idee, ale jednocześnie testować je i oceniać ich prawdziwość.
Autor: Staniq
Przedruki i kopiowanie do innych serwisów
tylko po uzyskaniu pozwolenia.
